คำนำ
หนังสือเรื่องแก่นพุทธศาสน์
เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. ๒๕o๔ ท่านพุทธทาสภิกขุ ได้เข้ามากรุงเทพฯ เพื่องานประกาศธรรมะ คณะนายแพทย์แห่งโรงพยาบาลศิริราช ร่วมด้วยนักศึกษาวิชาแพทย์ ณ โรงพยาบาลนั้น ได้นิมนต์ท่านแสดงปาฐกถารวม ๓ ครั้ง ปรากฏว่าข้อความที่ท่านแสดงนั้น คือ ใจความทั้งหมดของพระพุทธศาสนา อันเป็นเรื่องย่อเอาแต่แก่นของพุทธธรรมมากล่าว เหมือนกับบอกว่าสิ่งที่สำคัญที่ชาวพุทธควรศึกษา ควรปฏิบัติ อยู่ที่ตรงนี้ เป็นการตัดปัญหายุ่งยากมีประการต่าง ๆ ที่ชอบเถียงกันในเรื่อง หลักของพุทธธรรม ท่านนำพระพุทธดำรัสมาบอกให้ทราบว่า "ใจความแท้ ๆ" นั้นคืออะไร ?
ต่อมาท่านแสดงอีกครั้งถึงเรื่อง "ความว่าง" อันเป็นใจความสำคัญที่ควรสนใจมาก เราได้ยินพุทธภาษิตบททนื่งว่า นิพฺพานํ ปรมํ สุญฺญํ อันแปลว่า พระนิพพานเป็นความว่างอย่างยิ่ง แต่ยังไม่ทราบชัดว่า ว่าง อย่างไร ความว่างอยู่ที่ตรงไหน ถ้าได้ฟังกัณฑ์นี้อันว่าด้วยความว่างแล้วจะชัดเจนขึ้นและมองเห็นว่า "พระนิพพาน" เป็นสิ่งที่ทุกคนอาจเข้าถึงได้ในชีวิตนี้
ครั้งต่อมาท่านพูดถึงเรื่อง วิธีปฏิบัติเพื่อเป็นอยู่ด้วยความว่าง เป็นการชี้ทางให้เดินตรงไปตามแนวนี้ เป็นเรื่องที่ชาวโลกผู้หมกมุ่นโนการงานควรศึกษา พึงนำมาปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เพราะการปฏิบัติตนตามวิธีเพื่อเป็นอยู่ด้วยความว่างจะช่วยให้อยู่อย่างสงบ ปองกันโรคทางวิญญาณได้เป็นอย่างดี
ปาฐกถาทั้งสามครั้งนี้ เป็นที่พอใจคณะนายแพทย์เป็นอย่างมาก จึงได้ถอดจากเครื่องอัดเสียงมาเป็นตัวหนังสือ อ่านแล้วก็พอใจใคร่จะให้ได้อ่านกันทั่วถึง จึงคิดกันว่าควรจะพิมพ์เป็นเล่มให้แพร่หลาย ประจวบกับท่านพุทธทาส กำลังสร้าง โรงมหรสพทางวิญญาณ อยู่ นายแพทย์ผู้หนึ่ง ได้นำความเรื่องนี้ไปหารืออาตมา อาตมาเห็นด้วย หนังสือเล่มนี้จึงได้เกิดขึ้น ด้วยประการฉะนี้ ท่านซื้อหนังสือนี้ไปอ่าน ท่านได้กุศลทำบุญ ถึงสองสถาน กระสุนนัดเดียวได้นกถึงสองตัว
แต่ว่าหนังสือเรื่องนี้ เป็นธรรมะส่วนลึกในพระพุทธศาสนา ย่อมยากบ้างเป็นธรรมดา ผู้อ่านจึงด้องอ่านด้วยความตั้งใจ อ่านช้า ๆ คิดตามไปด้วย อย่าทิ้งเสียเมื่ออ่านบทแรกแล้วไม่เข้าใจ จงพยายามอ่านแล้วอ่านอีก อ่านด้วยจิตใจทีเยือกเย็น - สงบจนเข้าใจชัด ท่านจะได้รับประโยชน์ตามควรอย่างคุ้มค่าสมกับที่ ท่านได้พบพระพุทธศาสนา อย่างน้อย ๆ ท่านก็รู้เองว่า "แก่นแท้ของพระพุทธศาสนา" นั้นอยู่ตรงนี้เอง
คำปรารภ
คณะ ผ.ช.ป.เล็งเห็นความสำคัญจากประโยชน์ในหนังสือ "แก่นพุทธศาสน'์' เล่มนี้ ว่าเป็นใจความที่เป็นแก่นแท้ทาง พุทธศาสนา อันเปรียบเสมือนรากแก้วที่หยั่งลึกลงไปในพื้นพิภพ ให้ความอุดมสมบูรณ์และความแข็งแกร่งต่อไม้ยืนต้นอย่างนิรันดร์กาล ความเป็นแก่นแท้ก็ดี รากเหง้าก็ดีในทางพุทธศาสนา ซึ่งพุทธบริษัททุกคนควรจะได้สัมผัส อย่างน้อยการได้อ่านและศึกษาสักเที่ยวหนึ่ง น่าจะเอื้ออำนวยให้ผู้อ่านสามารถจับใจความความสำคัญตามที่ท่านอาจารย์พุทธทาสภิกขุได้แสดงธรรมกถาไว้อย่างครบถ้วนบริบูรณ์ที่สุด
ไม่เป็นที่น่าสงสัยเลยแต่ประการใด ในการที่องค์การยูเนสโกแห่งสหประชาชาต,ิ ได้ตัดสินมอบรางวัลชนะเลิศหนังสือดีประจำปี พ.ศ. ๒๕๐๘ แก่ "แก่นพุทธศาสน'์' เล่มนี้
คณะ ผ.ช.ป. ขออนุโมทนาและกราบขอบพระคุณแด่ทุกท่านที่มีส่วนร่วมมือกันในการช่วยกันเข้าถึงพระธรรมอย่างถูกวิธี และช่วยกันจรรโลงพระพุทธศาสนาโดยถ้วนทั่วในวาระนี้ด้วย
ด้วยความปรารถนาดี
คณะเผยแพร่ชีวิตประเสริฐ