พิธีกรรมการบูชาบรรพบุรุษ

มีผู้กล่าวถึง เรื่องการจัดพิธีกรรมบูชาบรรพบุรุษ ไว้หลายท่าน ได้แก่ ชลทิตย์ เอี่ยมสำอางและวิศนี ศิลตระกูล (2533 : 215-229) จัดแบ่งประเภทของภูมิปัญญาว่า เป็นภูมิปัญญาจาก
ประสบการณ์การอยู่ร่วมกัน ภูมิปัญญาแบบนี้มีพฤติกรรมตามแบบแผนของสังคม มีกฏเกณฑ์ที่บอกว่าอย่างไรดี ไม่ดี มีระบบการอยู่ร่วมกันอย่างสันติเป็นหลัก มีความเข้าใจในอนิจจังของชีวิตเป็นแก่นสูงสุด รูปธรรมพึงแสดงออกมา คือ ความเชื่อเรื่อง “บรรพบุรุษ” และ เป็นการใช้บารมีของผู้ล่วงลับไปแล้ว และเป็นที่เคารพนับถือกันมา สามารถนำมาลดความขัดแย้งและความมีอคติของลูกหลานได้ ส่วนประมวญ ดิคคินสัน (2539 : 143-149) อธิบายว่าการประกอบพิธีกรรม (Ritual) เป็นการถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ ที่เกิดจากความเชื่อ (Myth) ของคนรุ่นก่อนให้แก่เพื่อนมนุษย์และคนรุ่นต่อมา และ พิธีกรรมที่ผูกพันมนุษย์เข้าด้วยกันอย่างดีที่สุด คือการบูชาบรรพบุรุษ ความตระหนักว่ามีบรรพบุรุษร่วมกัน ไหว้บรรพบุรุษเดียวกัน ทำให้มีความรู้สึกเป็น “พวกเรา” และ เอกวิทย์ ณ ถลาง (2544 : 156) เสริมว่า เป็นพิธีความเชื่อที่มนุษย์ มีต่อสิ่งเหนือธรรมชาติ เป็นพิธีกรรมที่ “ตอกย้ำศรัทธา” เชื่อว่าการไหว้ทำให้เป็นสิริมงคลแก่ตัวและ นำความสวัสดีมีชัยมาให้ ในภาคใต้ของประเทศไทย มีการประกอบพิธีไหว้ตายาย ของผู้ที่มีบรรพบุรุษเป็นมโนราห์ผสม ซึ่งประพนธ์ เรืองณรงค์ (2540 : 117) อธิบายไว้ว่า มโนราห์ผสม เป็นศิลปการแสดงประเภท “มโนราห์” ของในภาคใต้ตอนล่าง คือ ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส ลักษณะพิเศษ คือใช้ภาษาเหน่อๆ คล้ายภาคเหนือ และสามารถแสดงร่วม (ผสม) กับมะโย่ง (ศิลปการแสดงของมุสลิมคล้ายมโนราห์) ได้ชาวบ้านเรียกว่า โนราเจ๊ะเห หรือ โนราควน ตามสำเนียงของมโนราห์

read more »